Marek Durajczyk

Pałac Karola von Zedlitz und Leipe w Czerńczycach

Jadąc z Wrocławia w kierunku Sobótki w miejscowości Mirosławice możemy odbić w prawo. Malowniczą droga położoną pomiędzy polami dojedziemy do Czerńczyc. Właśnie o tej miejscowości będzie tutaj mowa, a raczej o pałacu jaki się w niej znajduje.

 Czerńczyce są niewielką wsią w Polsce położoną w województwie dolnośląskim a konkretniej w powiecie Wrocławskim -gmina Kąty Wrocławskie. Właśnie tutaj pośród wiejskich zabudowań można odnaleźć niesamowity pałac który został wybudowany w 1735 r. dla Karola von Zedlitz und Leipe. Barokowy charakter budowli która zwieńczona była mansardowym dachem i tympanonem zaginął podczas przebudowy z końca XIX wieku. Opuszczony i porzucony obecnie niszczeje z dnia na dzień.

 Poniżej krótki materiał filmowy z pałacu

Nitra - Miasto pośród siedmiu wzgórz

Nitra jest czwartym największym miastem Słowacji. Położone na brzegach rzeki Nitry w kraju nitrzańskim. Mieszkańcy przyrównują swoje miasto do Rzymu gdyż również jest ono położone na siedmiu wzgórzach. Między innymi na największym Zoborze, pięknej skalistej Kalwarii oraz królującym nad miastem wzgórzu zamkowym.

Pierwsze wzmianki o mieście datuje się na VII w. Od początków Nitra była ważnym miastem. Początkowo jako stolica Księstwa Nitrzańskiego. W 828 roku powstał w mieście pierwszy kościół. Świątynia została poświęcona przez arcybiskupa Salzburga Adalrama. Kilka lat później w 833 roku Mojmir I, władna Państwa Wielkomorawskiego zauważył dążenia Nitry do przyjęcia chrześcijaństwa, aby temu zapobiec podbił miasto i przyłączył je do swojego Państwa.

W sercu Nitry znajduje się potężna twierdza Nitransky Hrad (Zamek Nitrzański). Otoczony murem obronnym, położony na wysokiej skale od wieków strzeże miasta. Wewnątrz murów przylega do zamku katedra św. Emmerama w której krypcie znajdują się relikwie św. Cyryla oraz jednego z pierwszych polskich świętych – św. Andrzeja Świerada oraz jego ucznia św. Benedykta. Św. Świerad związany jest jeszcze z jednym miejscem w Nitrze, mianowicie górą Zobor. Właśnie na jej zboczu znajdował się klasztor w którym Św. Andrzej Świerad poznał św. Benedykta. W Zoborskim lesie jest również źródło nazwane imieniem polskiego świętego jak i jaskinia która jak się uważa była jego pustelnią. Podobnie jak inne okoliczne góry i wzniesienia Zobor jest wapiennym szczytem o wysokości 586,9 m n.p.m. Wchodzi on w skład pasma górskiego Trybecz a u podnóży rozpościera się Nizina Naddunajska. Większość terenu jest objęta ochronom w ramach rezerwatu przyrody Zoborski lasostep. Lasostep jest to rodzaj zespołu roślinności będący strefą przejściową pomiędzy lasami a strefą roślinności stepowej. Na samym szczycie nazywanym Pyramida znajduje się nadajnik radiowo-telewizyjny tuż pod którym możemy napotkać pozostałości obelisku z 1896 r. który został zniszczony w 1921 r. ponieważ był symbolem okresu asymilowania ludności niemadziarskiej do narodowości węgierskiej. Na szczycie znajduje się również nieczynna już stacja wyciągu krzesełkowego a w lesie na zboczu można dostrzec ślad którędy wyciąg kierował się na szczyt.

Nitra dzięki swojemu położeniu jest niezwykłym miejscem. Otoczona piękną przyrodą i bogata w historię jest idealnym celem na kilkudniowy wypad.

Pałac Dankowice

Kierując się w kierunku miejscowości Jerzyce Wielkie od strony Jordanowa Śląskiego mijamy po drodze wieś Dankowice. Pomiędzy zabudowaniami po prawej stronie drogi można dostrzec ruiny pałacu. Budowla powstała latach 30’ XVIII wieku. Pierwotnie barokowy budynek należał do rodziny von Wagenhoff którzy byli właścicielami tutejszego majątku ziemskiego. Pierwsza przebudowa miała miejsce w XIX wieku podczas której pałac zyskał neoklasycystyczny charakter oraz została dobudowana część mieszkalna dla zarządcy majątku. Kolejna i ostatnia już przebudowa miała miejsce na początku XX wieku. Obecnie porzucony, zrujnowany, niszczeje z każdą chwilą.

Nikt już nie pamięta czasów świetności pałacu. W stanie nadającym się do użycia znajduje się obecnie zamieszkała przybudówka. Jaki los czeka sam pałac. Widząc stan obecny ciężko myśleć o jego przyszłości.

Ruina kościoła Ewangelickiego w Nasławicach

Nasławice są niewielką wsią położoną na terenie Dolnego Śląska w gminie Sobótka. Znajduje się ona u podnóża Kamiennego Grzbietu (201 m). W tej górze w XIX w. powstała kopalnia serpentynitu obok którego można znaleźć również okazy opali i wezuwianu.

Pierwsze wzmianki na temat kościoła parafialnego pochodzą z 1335 r. W XVI w. Klaryski nabyły folwark wraz z kościołem. Następnie przeszedł on w ręce ewangelickie. W 1621 roku wieś została zniszczona, ucierpiał również kościół. Przeszedł on następie we władanie katolików aby po zajęciu Śląska przez Prusy w 1742 roku protestanci ponownie mogli odzyskać swój majątek. Kościół ponownie został zniszczony podczas II wojny Światowej. Do dzisiaj pozostaje w stanie ruiny. Sam kościół jest budowlą murowaną, jako materiału do budowy użyto kamienia i cegły. Kościół i cmentarz przykościelny otoczone są kamiennym murem pochodzącym z XVII w. Bryła kościoła posiada 2-przęsłową nawę założoną na planie prostokąta. Charakteryzuje się typowo gotycką stylistyką. Prezbiterium oddzielone jest łukiem. Wieża kościoła nie zachowała się do czasów dzisiejszych. Znajdowała się ona po stronie zachodniej. W ścianie prezbiterium można dostrzec charakterystyczne dla gotyku kamienne portale ostrołukowe. W ściany budynku zostały wmurowane płyty nagrobne z lat 1572-1619. Na otaczającym budowlę cmentarzu zachowały się nagrobki z opisami pisanymi Gotykiem z początków XX wieku.

Pałac Kamionna

Opisując zabytki Dolnego Śląska nie sposób nie wspomnieć o pałacu we Wsi Kamionna. Jest to wieś położona w gminie Kąty Wrocławskie na skraju Parku Krajobrazowego Dolny Bystrzycy, nad rzeką Bystrzycą.

We wschodniej części wsi na lewym brzegu rzeki Bystrzycy znajduje się malownicza ruina pałacu. Zarośnięty i mocno dotknięty ręką czasu prześwituje z za gęstej roślinności. Pałac powstał na polecenie barona Augustusa von Kalckeruth i jego małżonki Marii Elizabeth Schmerhowsky von Lidkowitz, w latach 1740-1744 na dwóch wcześniejszych budowlach, konstrukcji dworu z XVI (wybudowanej przez rodzinę von Seydlitz) wieku którego ślady widnieją w piwnicy w zachodnim skrzydle. Południowe skrzydło pałacu również jest podpiwniczone – można tam dostrzec pozostałość renesansowych murów. 

Obecny barokowy pałac jest budowlą dwuskrzydłową i dwukondygnacyjną, opartą na kształcie litery L. Gdzieniegdzie można dostrzec jeszcze ślady elewacji oraz piękne detale architektoniczne zdobiące zewnętrzne mury pałacu. Główne wejście do pałacu znajduje się od strony drogi i prowadzi przez kamienny most nad fosą (poprzednie dwory były dworami nadwodnymi prawdopodobnie wyposażonymi w mosty zwodzone). Fosa została w XIX wieku częściowo zasypana. Drzwi osadzono w portalu zwieńczonego balkonem. Nad wejściem znajduje się kartusz rodzinny von Kaickreuth i Schmerhowski po bokach ozdobionymi altantami. Frontowa elewacja budynku jest dziewięcioosiowa, symetryczna z ryzaliatem trójosiowym. Otwory okienne ozdobione obramieniami i gzymsami nadokiennymi. Niezwykłe detale i zdobienia zachowane jeszcze mimo ogromnych zniszczeń ukazują piękno dawnej budowli. W elewacji dziedzińca można dostrzec trzy arkady pełnołukowe które są pozostałościami dawnych krużganków oraz fragment portalu renesansowego w skrzydle zachodnim. Całość budowli była otoczona ogrodem, obecnie zaniedbanym. 

12 lutego 2015 roku pojawiło się ogłoszenie o sprzedaży ziemi w miejscowości Kamionna z ruinami pałacu, jak twierdzi sprzedawca w ogłoszeniu „Znajdują się na terenie tej ziemi ruiny pałacu tzw. trwała ruina- konserwator zgadza się, by to rozebrać i zrobić lapidarium piękne piwnice” 

Takie traktowanie tak niezwykłego i pięknego zabytku o olbrzymiej wartości architektonicznej i historycznej jest policzkiem dla naszego regionu.

Link do ogłoszenia: http://olx.pl/oferta/kamionna-ziemia-w-dolinie-bystrzycy-1ha-ruiny-palacu-CID3-ID1DeIR.html#d57edda3a5;r:;s 

Pierwsza próba Time Lapse

Zafascynowany filmami poklatkowymi (Time Lapse oraz Hyperlapse) postanowiłem trochę poeksperymentować w tym zakresie. Sprawa już na pierwszy rzut oka wydaje się dość skomplikowana. Zakładając że film musi posiadać minimum 24 klatki na sekundę aby odtwarzanie było płynne, łatwo możemy sobie wyobrazić że nawet wykonując w ciągu godziny 60 ujęć daje nam to 2,5 sekundy filmu. Do tego trzeba dodać jeszcze problemy związane ze zmianą warunków oświetleniowych i cała masa pozostałych obliczeń i wzięcia pod uwagę kolejnych zmiennych jakie napotkamy podczas wykonywania tego typu fotografii. Postanowiłem na początku pozbyć się problemu zmienności oświetlenia i wykonywałem zdjęcia w pomieszczeniu, oświetlając fotografowaną scenę stałym źródłem światła (w praktyce jednak nie do końca się to udało). Krokus (zakupiony w jednym z Wrocławskich marketów) zgodził się pozować. Aparat został podłączony pod stałe źródło zasilania – gdyż przy takim obciążeniu najwydajniejsze nawet akumulatory mogły by nie podołać. W aparacie zaprogramowałem skrypt wykonujący zdjęcie raz na 2 minuty, oczywiście aparat pracował w trybie manualnym, również z manualnym focusem. Scena oświetlona, aparat robi zdjęcia. Niestety rano słoneczko zrobiło swoje co widać na filmie więc warunki oświetleniowe minimalnie się zmieniły (ale nie jest chyba tak źle jak na pierwszy raz). Niedługo napisze trochę więcej na temat fotografii poklatkowej, jednak zanim to nastąpi przede mną jeszcze trochę nauki. Film został zmontowany ze 710 zdjęć wykonanych w ciągu 24 godzin.

Zamek w Smolcu

Smolec (Schmolz) – jest to niewielka wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie. Pośród zabudowań wiejskich znajduje się wybudowany na wyspie renesansowy zamek. Powstał on w 1523 r. na wcześniejszych fundamentach poprzedniego zamku. Dwukondygnacyjna budowla była otoczona fosą wypełnioną wodą. Był dwukrotnie przebudowywany w XVIII i XIXw. Niestety w 1945 roku został zniszczony. Obecnie malownicze mury są słabo widoczne z drogi. Przejeżdżając przez Smolec trzeba trochę poszukać aby odnaleźć ruinę. Teren obecnie zarośnięty, zaniedbany i porzucony. Wielka szkoda gdyż wystarczyło bym aby miasto lub gmina oczyściła teren, wstawiła kilka ławek, kamienne stoły i kosze na śmieci oraz tablicę informującą o historii tego zamku. Powstało by dzięki temu piękne miejsce do grillowania i odpoczynku. Wielka szkoda że obiekty nawet będące w stadium trwałej ruiny niszczeją dalej na naszych oczach. Za kilkadziesiąt lat pozostanie tylko na zdjęciach…

Dwór Górzyce

Górzyce (Guherwitz) – jest to niewielka wieś położona na Dolnym Śląsku w powiecie Wrocławskim. Na obecnym terenie tuczarni trzody chlewnej znajduje się renesansowy dwór. Powstał on na przełomie XVI/XVII wieku. Początkowo otoczony fosą, przebudowany około 1700 roku. Obecnie porzucony – niszczeje.

Pałac w Mańczycach

Pierwsze wzmianki o pałacu pojawiły się w 1783 roku w kronikach strzelińskich. Przypuszczalnie już w XVII w. istniał w miejscu obecnego pałacu dwór będący własnością rodziny von Gfug. Niestety ostatni członek rodu Karl Christian von Gfug umiera bezpotomnie. Cały majątek przechodzi w ręce wdowy, Eleonory Caroliny von Hochberg. Po jej śmierci w 1737 roku wieś staje się własnością rodziny von Posadowsky którzy byli spokrewnieni z Hohbergami. W 1778 r. Mańczyce po raz kolejny zmieniają właściciela, zostają kupione przez Adama Bohuslava von Sandreczku und Sandraschütz. To jednak nie koniec zmian własności, bowiem w latach 30’ XIX w. Georg von Stosch zostaje nowym właścicielem majątku. W roku 1887 następuje przebudowa pałacu na styl klasycystyczny. W rękach rodziny von Stosch pałac pozostaje do początków XX w. Następnymi właścicielami pałacu staje się rodzina von Rohr. Po zakończeniu II Wojny Światowej pałac przechodzi w zarząd Kombinatu PGR w Strzelinie. W tym czasie bezpowrotnie znika z pałacu wszelkie wyposażenie, meble oraz inne zabytki. W 1997 roku pałac zostaje sprzedany w ręce prywatne, jednak od 2005 roku nikt się nim nie interesuje. Właściciel nie przyjeżdża a pałac umiera w ciszy na oczach mieszkańców miejscowości.