Marek Durajczyk

Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich

Rudawy Janowickie (Landeshuter Kamm) jest to pasmo górskie położone w Sudetach Zachodnich. Ciągną się one z południowego zachodu w kierunku północnego wschodu. Odchodzi od nich kilka bocznych grzbietów. Od północy, w której znajduje się Dzicza Góra, odchodzą dwa grzbiety - południowo wschodni, który kończy się masywem Wielkiej Kopy oraz północno-zachodni, którego przebieg przechodzi przez Świnią, Lwią i Jańską Górę. Od Południa na wysokości Bobrzaka, odchodzi w kierunku wschodnim grzbiet z Wilkowyją i Jaworową, a kończy się w rejonie Pisarzowic. Środkowa część została ukształtowana przez masyw Skalnika. Zachodnia strona Rudaw Janowickich, nazywana jest Górami Sokolimi.

Ze względu na bogatą budowę geologiczną obszaru, Rudawy Janowickie były eksploatowane górniczo. Kopalnie granitów, marmurów, amfiobolitów, które stanowiły kamieniołomy są obecnie zarośnięte, w związku z tym na pierwszy rzut oka, trudno jest zauważyć dawną działalność górniczą na tym obszarze. Prace górnicze, były również prowadzone w celu poszukiwania miedzi, arsenu, żelaza, uranu oraz złota. Pozostałość stanowią liczne hałdy oraz sztolnie. Właśnie ta ostatnia działalność górnicza, jest najbardziej interesująca z punktu widzenia walorów turystycznych, w niewielkiej miejscowości położonej w sercu Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Mowa tutaj o wsi Wieściszowice, zlokalizowanej u podnóża Wielkiej Kopy. W wyniku wspomnianej wcześniej działalności górniczej, powstały wyrobiska, które stanowią ślad dawnych kopalni. Najstarsza z nich (Hoffnung), położona była w miejscu, w którym dziś możemy podziwiać ,,Purpurowe Jeziorko”. Poza nią, istniała jeszcze kopalnia Neues Glück na terenie obecnego ,,Błękitnego Jeziorka” oraz Gustav Grube w miejscu dzisiejszego ,,Zielonego Jeziorka”. Znajduje się tutaj również „Żółte Jeziorko” na terenie składowania hałd kopalnianych.

Żółte Jeziorko

 Najniżej położonym jeziorkiem w całym kompleksie stanowi żółte. Kolor wody zawdzięcza obecności dużej ilości związków wapnia, miedzi, żelaza oraz siarki w skałach, w których powstało. Wyrobisko zalane obecnie przez wodę, stanowi pozostałość dawnej kopalni pirytu która funkcjonowała od XVIII do XIX wieku. Piryt przewożono do Płoszowa, w którym był on przerabiany na kwas siarkowy. Z uwagi na skład, woda jest roztworem kwasu siarkowego. W ciepłe dni, w pobliżu zbiornika, wyraźnie wyczuwalny jest zapach siarki, a na skałach jaskini, przez którą dochodzimy do jeziorka, zauważalne są jej kryształki.

Purpurowe Jeziorko 

Wyrobisko znajdujące się nieco powyżej opisanego wcześniej jeziorka, nazwę swoją zawdzięcza kolorowi wody, który tworzy obecność żelaza. W wyniku powodzi w 1997 roku, woda z tego miejsca spłynęła i obecnie nie posiada już tak intensywnej barwy jaką miała w przeszłości. Jednak zabarwienie staje się coraz bardziej nasycone z roku na rok. Woda w tym wyrobisku w rzeczywistości jest roztworem kwasu siarkowego o silnie kwasowym pH (3-3,5) z rozpuszczonymi związkami żelaza. 

Błękitne Jeziorko 

W tym miejscu również znajdowała się kopalnia pirytu, której lokalizacja mieści się w niewielkiej dolinie, na wysokości 635 m n.p.m. przez którą przepływa potok. Teren w około Błękitnego Jeziorka pokryty jest bujną roślinnością. Krystalicznie czystą wodę, tworzy gama kolorów - od błękitnego do szmaragdowego, dzięki obecności związków węglanu wapnia oraz miedzi. Błękitne Jeziorko zamieszkują liczne zwierzęta m.in. traszka górska i salamandra plamista. Nieopodal znajdują się wejścia do dwóch sztolni, w których przebywają nietoperze. Z pośród 25 gatunków tych latających ssaków, aż 14 z nich występuje na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Ze względu na budowę skał (które bardzo łatwo się kruszą) nie jest zalecane wchodzenie do sztolni.

Zielone Jeziorko 

„Zielone Jeziorko” jest najwyższej położonym zbiornikiem na tym terenie. Kolor zawdzięcza roślinności, która występuję w jego wodach. Stanowi ono pozostałość po kopalni Gustaw. Jeziorko, zasilane jedynie wodami opadowymi, w upalne lata niestety ulega wyschnięciu. 

Wieściszowice 

W celu udania się do „Kolorowych Jeziorek” należy najpierw minąć niewielką miejscowość Wieściszowice. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z połowy XIII wieku. Do 1292 roku, Wieściszowice należały do zakonu cystersów z Lubiąża, a następnie przeszły w ręce rycerskie. W XVIII wieku, powstały tutaj pierwsze kopalnie. We wsi znajdują się dwa kościoły znajdujące się tuż obok siebie. Pierwszy z nich (starszy), był wzmiankowany w 1373 roku, następnie na jego miejscu w XVI wieku, powstał nowy budynek kościoła. Do II połowy XVII wieku, budynek był kościołem ewangelickim, po czym stał się obiektem katolickim. W 1850 r. powstał neogotycki Skościół ewangelicki, który funkcjonował do końca roku od momentu jego powstania. Później obiekt, pełnił jedynie funkcję kaplicy cmentarnej. Budynek, znajdujący się tuż obok, stanowił kościół katolicki pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. W budynku młodszego kościoła, wykonano prace remontowe, natomiast w kaplicy cmentarnej nie przeprowadzono takich zabiegów. Niemieckojęzyczne nagrobki wyeksponowano przy murach kościoła. Odwiedzając miejscowość, warto zobaczyć również drewnianą remizę strażacką oraz pomnik Sktóry został Spoświęcony mieszkańcom, którzy polegli w I Wojnie Światowej. 

Teren zespołu „Kolorowych Jeziorek” Sposiada niesamowite walory turystyczne i przyrodnicze, stanowiące jedną z najpiękniejszych atrakcji Dolnego Śląska. Obszar położony w malowniczym Rudawskim Parku Krajobrazowym, jest wręcz obowiązkowym przystankiem który każdy powinien odwiedzić. Bogactwo gatunków rodzimej flory i fauny charakterystycznej dla górskich terenów Dolnego ŚląskaS,S stanowią niezwykłe malownicze miejsce także na plener fotograficzny. Korzystny dojazd, miejsca parkingowe oraz czynna gastronomia, sprawiają, że miejsce to może być celem rodzinnego wypadu. Warto jednak zaznaczyć, iż poziom trudności podjeść do punktów widokowych, niezbyt nadaje się dla rodzin z małymi dziećmi. Miejsca parkingowe są dobrze zorganizowane, a cena za wjazd to jedyne 10zł. Każdy kto odwiedzi to wspaniałe miejsce z pewnością nie będzie zawiedziony. 

//Marek Durajczyk, Karolina Borkowska

Pałac w Bronowie (Schloss Bornchen)

Pałac w Bronowie (Schloss Bornchen) – obiekt powstał w 1880 roku w wyniku przebudowy XVIII wiecznego dworu. Przebudowy dokonała rodzina von Mutius która to od 1745 roku była właścicielem miejscowości. Pałac zawiera w sobie cechy barokowe takie jak portal czy pilastry. Obecnie zaniedbany i opuszczony. Zdecydowanie czasy jego świetności dobiegły końca. Niegdyś pełen drogocennego dobytku rodu Mutius (min. Kolekcja obrazów Antonina Pesne i Antona Graffa) obecnie ma niewielkie szanse na ratunek. Obiekt musi przejść jak najszybciej remont zabezpieczający, w przeciwnym wypadku przepadnie na zawsze.

Gałów (Gross Gohlau)

Miejscowość Gałów swoją nazwę zawdzięcza niemieckiemu słowu Kahlau co oznacza „wyłysiały”. Jest to prawdopodobnie określenie tego miejsca jako pozbawionego drzewostanu z uwagi na wycinkę. Miejscowość po raz pierwszy jest wymieniana w łacińskiej Kronice Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis pochodzącej z lat 1295-1305. Pierwsze wzmianki o obiekcie znajdującym się w tej miejscowości pochodzą za XVI w. W tym czasie Gałów należał do rodziny von Seidlitz. Prawdopodobnie na miejscu obecnych ruin pałacu znajdował się zamek lub dwór obronny. Został on całkowicie zniszczony podczas Wojny trzydziestoletniej pomiędzy 1618 a 1648 rokiem. Pierwsza ikonografia obiektu znana jest z 1780 roku. W XIX w. pałac rozbudowano dodając zachodnie skrzydło i likwidując dziedziniec który znajdował się wewnątrz pałacu. W wyniku przebudów można zauważyć cechy charakterystyczne zarówno dla gotyku jak i renesansu oraz klasycyzmu. Do wejścia prowadzi most. Być może wcześniej pałac otoczony był fosą, jednak w jego późniejszej formie była to jej sucha forma. Po II Wojnie Światowej, zgodnie z tendencją socjalistyczną utworzono w pałacu PGR. Obiekt był zamieszkały przez pracowników gospodarstwa. Powoli popadał w ruinę. W 1998 roku pojawił się pomysł na odbudowę pałacu, jednak w tym samym roku nieznany sprawca podpalił zadaszenie. Przepiękna budowla od tego czasu pozostaje ruiną. Obiekt jest obecnie w rękach prywatnych – jednak do 2015 roku nie widać z zewnątrz śladów na prowadzenie jakichkolwiek prac zmierzających do uratowania tego niezwykle pięknego obiektu.

Pałac Karola von Zedlitz und Leipe w Czerńczycach

Jadąc z Wrocławia w kierunku Sobótki w miejscowości Mirosławice możemy odbić w prawo. Malowniczą droga położoną pomiędzy polami dojedziemy do Czerńczyc. Właśnie o tej miejscowości będzie tutaj mowa, a raczej o pałacu jaki się w niej znajduje.

 Czerńczyce są niewielką wsią w Polsce położoną w województwie dolnośląskim a konkretniej w powiecie Wrocławskim -gmina Kąty Wrocławskie. Właśnie tutaj pośród wiejskich zabudowań można odnaleźć niesamowity pałac który został wybudowany w 1735 r. dla Karola von Zedlitz und Leipe. Barokowy charakter budowli która zwieńczona była mansardowym dachem i tympanonem zaginął podczas przebudowy z końca XIX wieku. Opuszczony i porzucony obecnie niszczeje z dnia na dzień.

 Poniżej krótki materiał filmowy z pałacu

Nitra - Miasto pośród siedmiu wzgórz

Nitra jest czwartym największym miastem Słowacji. Położone na brzegach rzeki Nitry w kraju nitrzańskim. Mieszkańcy przyrównują swoje miasto do Rzymu gdyż również jest ono położone na siedmiu wzgórzach. Między innymi na największym Zoborze, pięknej skalistej Kalwarii oraz królującym nad miastem wzgórzu zamkowym.

Pierwsze wzmianki o mieście datuje się na VII w. Od początków Nitra była ważnym miastem. Początkowo jako stolica Księstwa Nitrzańskiego. W 828 roku powstał w mieście pierwszy kościół. Świątynia została poświęcona przez arcybiskupa Salzburga Adalrama. Kilka lat później w 833 roku Mojmir I, władna Państwa Wielkomorawskiego zauważył dążenia Nitry do przyjęcia chrześcijaństwa, aby temu zapobiec podbił miasto i przyłączył je do swojego Państwa.

W sercu Nitry znajduje się potężna twierdza Nitransky Hrad (Zamek Nitrzański). Otoczony murem obronnym, położony na wysokiej skale od wieków strzeże miasta. Wewnątrz murów przylega do zamku katedra św. Emmerama w której krypcie znajdują się relikwie św. Cyryla oraz jednego z pierwszych polskich świętych – św. Andrzeja Świerada oraz jego ucznia św. Benedykta. Św. Świerad związany jest jeszcze z jednym miejscem w Nitrze, mianowicie górą Zobor. Właśnie na jej zboczu znajdował się klasztor w którym Św. Andrzej Świerad poznał św. Benedykta. W Zoborskim lesie jest również źródło nazwane imieniem polskiego świętego jak i jaskinia która jak się uważa była jego pustelnią. Podobnie jak inne okoliczne góry i wzniesienia Zobor jest wapiennym szczytem o wysokości 586,9 m n.p.m. Wchodzi on w skład pasma górskiego Trybecz a u podnóży rozpościera się Nizina Naddunajska. Większość terenu jest objęta ochronom w ramach rezerwatu przyrody Zoborski lasostep. Lasostep jest to rodzaj zespołu roślinności będący strefą przejściową pomiędzy lasami a strefą roślinności stepowej. Na samym szczycie nazywanym Pyramida znajduje się nadajnik radiowo-telewizyjny tuż pod którym możemy napotkać pozostałości obelisku z 1896 r. który został zniszczony w 1921 r. ponieważ był symbolem okresu asymilowania ludności niemadziarskiej do narodowości węgierskiej. Na szczycie znajduje się również nieczynna już stacja wyciągu krzesełkowego a w lesie na zboczu można dostrzec ślad którędy wyciąg kierował się na szczyt.

Nitra dzięki swojemu położeniu jest niezwykłym miejscem. Otoczona piękną przyrodą i bogata w historię jest idealnym celem na kilkudniowy wypad.

Pałac Dankowice

Kierując się w kierunku miejscowości Jerzyce Wielkie od strony Jordanowa Śląskiego mijamy po drodze wieś Dankowice. Pomiędzy zabudowaniami po prawej stronie drogi można dostrzec ruiny pałacu. Budowla powstała latach 30’ XVIII wieku. Pierwotnie barokowy budynek należał do rodziny von Wagenhoff którzy byli właścicielami tutejszego majątku ziemskiego. Pierwsza przebudowa miała miejsce w XIX wieku podczas której pałac zyskał neoklasycystyczny charakter oraz została dobudowana część mieszkalna dla zarządcy majątku. Kolejna i ostatnia już przebudowa miała miejsce na początku XX wieku. Obecnie porzucony, zrujnowany, niszczeje z każdą chwilą.

Nikt już nie pamięta czasów świetności pałacu. W stanie nadającym się do użycia znajduje się obecnie zamieszkała przybudówka. Jaki los czeka sam pałac. Widząc stan obecny ciężko myśleć o jego przyszłości.

Ruina kościoła Ewangelickiego w Nasławicach

Nasławice są niewielką wsią położoną na terenie Dolnego Śląska w gminie Sobótka. Znajduje się ona u podnóża Kamiennego Grzbietu (201 m). W tej górze w XIX w. powstała kopalnia serpentynitu obok którego można znaleźć również okazy opali i wezuwianu.

Pierwsze wzmianki na temat kościoła parafialnego pochodzą z 1335 r. W XVI w. Klaryski nabyły folwark wraz z kościołem. Następnie przeszedł on w ręce ewangelickie. W 1621 roku wieś została zniszczona, ucierpiał również kościół. Przeszedł on następie we władanie katolików aby po zajęciu Śląska przez Prusy w 1742 roku protestanci ponownie mogli odzyskać swój majątek. Kościół ponownie został zniszczony podczas II wojny Światowej. Do dzisiaj pozostaje w stanie ruiny. Sam kościół jest budowlą murowaną, jako materiału do budowy użyto kamienia i cegły. Kościół i cmentarz przykościelny otoczone są kamiennym murem pochodzącym z XVII w. Bryła kościoła posiada 2-przęsłową nawę założoną na planie prostokąta. Charakteryzuje się typowo gotycką stylistyką. Prezbiterium oddzielone jest łukiem. Wieża kościoła nie zachowała się do czasów dzisiejszych. Znajdowała się ona po stronie zachodniej. W ścianie prezbiterium można dostrzec charakterystyczne dla gotyku kamienne portale ostrołukowe. W ściany budynku zostały wmurowane płyty nagrobne z lat 1572-1619. Na otaczającym budowlę cmentarzu zachowały się nagrobki z opisami pisanymi Gotykiem z początków XX wieku.

Pałac Kamionna

Opisując zabytki Dolnego Śląska nie sposób nie wspomnieć o pałacu we Wsi Kamionna. Jest to wieś położona w gminie Kąty Wrocławskie na skraju Parku Krajobrazowego Dolny Bystrzycy, nad rzeką Bystrzycą.

We wschodniej części wsi na lewym brzegu rzeki Bystrzycy znajduje się malownicza ruina pałacu. Zarośnięty i mocno dotknięty ręką czasu prześwituje z za gęstej roślinności. Pałac powstał na polecenie barona Augustusa von Kalckeruth i jego małżonki Marii Elizabeth Schmerhowsky von Lidkowitz, w latach 1740-1744 na dwóch wcześniejszych budowlach, konstrukcji dworu z XVI (wybudowanej przez rodzinę von Seydlitz) wieku którego ślady widnieją w piwnicy w zachodnim skrzydle. Południowe skrzydło pałacu również jest podpiwniczone – można tam dostrzec pozostałość renesansowych murów. 

Obecny barokowy pałac jest budowlą dwuskrzydłową i dwukondygnacyjną, opartą na kształcie litery L. Gdzieniegdzie można dostrzec jeszcze ślady elewacji oraz piękne detale architektoniczne zdobiące zewnętrzne mury pałacu. Główne wejście do pałacu znajduje się od strony drogi i prowadzi przez kamienny most nad fosą (poprzednie dwory były dworami nadwodnymi prawdopodobnie wyposażonymi w mosty zwodzone). Fosa została w XIX wieku częściowo zasypana. Drzwi osadzono w portalu zwieńczonego balkonem. Nad wejściem znajduje się kartusz rodzinny von Kaickreuth i Schmerhowski po bokach ozdobionymi altantami. Frontowa elewacja budynku jest dziewięcioosiowa, symetryczna z ryzaliatem trójosiowym. Otwory okienne ozdobione obramieniami i gzymsami nadokiennymi. Niezwykłe detale i zdobienia zachowane jeszcze mimo ogromnych zniszczeń ukazują piękno dawnej budowli. W elewacji dziedzińca można dostrzec trzy arkady pełnołukowe które są pozostałościami dawnych krużganków oraz fragment portalu renesansowego w skrzydle zachodnim. Całość budowli była otoczona ogrodem, obecnie zaniedbanym. 

12 lutego 2015 roku pojawiło się ogłoszenie o sprzedaży ziemi w miejscowości Kamionna z ruinami pałacu, jak twierdzi sprzedawca w ogłoszeniu „Znajdują się na terenie tej ziemi ruiny pałacu tzw. trwała ruina- konserwator zgadza się, by to rozebrać i zrobić lapidarium piękne piwnice” 

Takie traktowanie tak niezwykłego i pięknego zabytku o olbrzymiej wartości architektonicznej i historycznej jest policzkiem dla naszego regionu.

Link do ogłoszenia: http://olx.pl/oferta/kamionna-ziemia-w-dolinie-bystrzycy-1ha-ruiny-palacu-CID3-ID1DeIR.html#d57edda3a5;r:;s 

Pierwsza próba Time Lapse

Zafascynowany filmami poklatkowymi (Time Lapse oraz Hyperlapse) postanowiłem trochę poeksperymentować w tym zakresie. Sprawa już na pierwszy rzut oka wydaje się dość skomplikowana. Zakładając że film musi posiadać minimum 24 klatki na sekundę aby odtwarzanie było płynne, łatwo możemy sobie wyobrazić że nawet wykonując w ciągu godziny 60 ujęć daje nam to 2,5 sekundy filmu. Do tego trzeba dodać jeszcze problemy związane ze zmianą warunków oświetleniowych i cała masa pozostałych obliczeń i wzięcia pod uwagę kolejnych zmiennych jakie napotkamy podczas wykonywania tego typu fotografii. Postanowiłem na początku pozbyć się problemu zmienności oświetlenia i wykonywałem zdjęcia w pomieszczeniu, oświetlając fotografowaną scenę stałym źródłem światła (w praktyce jednak nie do końca się to udało). Krokus (zakupiony w jednym z Wrocławskich marketów) zgodził się pozować. Aparat został podłączony pod stałe źródło zasilania – gdyż przy takim obciążeniu najwydajniejsze nawet akumulatory mogły by nie podołać. W aparacie zaprogramowałem skrypt wykonujący zdjęcie raz na 2 minuty, oczywiście aparat pracował w trybie manualnym, również z manualnym focusem. Scena oświetlona, aparat robi zdjęcia. Niestety rano słoneczko zrobiło swoje co widać na filmie więc warunki oświetleniowe minimalnie się zmieniły (ale nie jest chyba tak źle jak na pierwszy raz). Niedługo napisze trochę więcej na temat fotografii poklatkowej, jednak zanim to nastąpi przede mną jeszcze trochę nauki. Film został zmontowany ze 710 zdjęć wykonanych w ciągu 24 godzin.

Zamek w Smolcu

Smolec (Schmolz) – jest to niewielka wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie. Pośród zabudowań wiejskich znajduje się wybudowany na wyspie renesansowy zamek. Powstał on w 1523 r. na wcześniejszych fundamentach poprzedniego zamku. Dwukondygnacyjna budowla była otoczona fosą wypełnioną wodą. Był dwukrotnie przebudowywany w XVIII i XIXw. Niestety w 1945 roku został zniszczony. Obecnie malownicze mury są słabo widoczne z drogi. Przejeżdżając przez Smolec trzeba trochę poszukać aby odnaleźć ruinę. Teren obecnie zarośnięty, zaniedbany i porzucony. Wielka szkoda gdyż wystarczyło bym aby miasto lub gmina oczyściła teren, wstawiła kilka ławek, kamienne stoły i kosze na śmieci oraz tablicę informującą o historii tego zamku. Powstało by dzięki temu piękne miejsce do grillowania i odpoczynku. Wielka szkoda że obiekty nawet będące w stadium trwałej ruiny niszczeją dalej na naszych oczach. Za kilkadziesiąt lat pozostanie tylko na zdjęciach…